از زمانی که واژه متاورس توسط مارک زاکربرگ به کار گرفته شد، این واژه هر روز در حوزه های مختلف از بازی های ویدیویی گرفته تا اقتصاد بیشتر و بیشتر شنیده میشود.

واژه متاورس اولین بار در سال 1992 توسط نویسنده ی آمریکایی نیل استیفنسون متولد شد. وی در کتاب خود، جهانی سه بعدی در آینده را به شکلی عجیب روایت میکند. امروزه، اگرچه پس از گذشت سی سال از انتشار این کتاب، هنوز دنیا فاصله زیادی با متاورس روایت شده در کتاب استیفنسون داشته باشد، اما قطعا در دوسال گذشته و بدلیل شرایط ایجاد شده در دنیا، این روند تغییر، سرعت بیشتری را به خود گرفته است. دنیا هر روز در حال چرخش بیشتری به سمت اقتصاد دیجیتال است. بسیاری فروشگاه ها و کسب و کارهای فیزیکی تعطیل شده و به بسترهای مجازی منتقل شده اند. بسیاری مشاغل نحوه اجرای کار خود را تغییر داده اند. بسیاری جلسات کاری در برنامه های زوم و اسکایپ برگزار میشود و حتی کلاس های دانشگاه ها نیز در بسیاری موارد در بسترهای مجازی برگزار میشوند. برندهایی مانند بالنسیاگا، فشن شوی خود را در بازی های ویدیویی برگزار کردند. بسیاری شرکت ها، دفاتر فیزیکی خود را تعطیل کرده و یا مقیاس آنان را کوچک کرده اند. و تمامی این موارد گاه برگرفته از روح عصر دیجیتال و گاه بدلیل محدودیت های ایجاد شده در طول دوران پاندمی است.

و حالا متاورس میتواند به عنوان جهانی فراتر از بازی ها عمل کرده و یک جهان موازی سه بعدی باشد که با جهان واقعی یکی شده یا به شکلی موازی در جریان باشد. امکانات و فرصت ها در متاورس نامحدود است و هرکس میتواند انتخاب کند که به چه شکلی از آن استفاده کند.

در بخش اول متاورس به کمک تکنولوژی واقعیت افزوده، قابلیت های متعددی به زندگی روزمره اضافه می شود. هر آنچه در گوشی همراه وجود دارد مانند اپلیکیشن ها و تمامی موارد قابل دسترس از اینترنت به کمک یک عینک سه بعدی به زندگی روزمره افزوده خواهد شد.

حالا روشن است که جه فرصت هایی برای استفاده از متاورس در آینده وجود خواهد داشت اما چگونه معماران میتوانند از آن در دنیای طراحی و معماری استفاده کنند؟

در دهه های گذشته، روز به روز نرم افزار ها نقش بیشتر و مهمتری را در معماری بازی کرده و علاوه بر نرم افزارهای نقشه کشی، نرم افزار های مدلسازی سه بعدی نیز هر روز اهمیت بیشتری می یابند تا بتوان ادراک افراد از طرح های ساخته نشده را به آنچه در واقعیت اتفاق می افتد نزدیک کرد و متاورس میتواند این ادراک را به شکل واقعی تری محقق سازد. با متاورس ، معمار، کارفرما و حتی کاربران یک فضا، می توانند در فضاهای ساخته نشده قدم بزنند، آنان را تجربه کنند و بنابراین میتوان مشکلات را پیش بینی کرد و از آنان جلوگیری کرد.

با امکان استفاده از متاورس، معماران و مدیران پروژه ها می توانند در جریان جزیی ترین مراحل پروژه های راه دور در تمامی زمان ها و تمامی مکان ها قرار بگیرند و لذا دیگر زمان و مکان محدودیت یک معمار نخواهد بود.

متاورس به معمار کمک می کند تا از جوانب مختلف مربوط به پروژه مسایل مربوط به پروژه را بسنجد. به عنوان مثال اگر برج مسکونی آ در خیابان ب ساخته شود ، چه تاثیری بر روی خیابان و یا مراکز اطراف خواهد گذاشت؟ مسایلی از این دست میتوانند در متاورس شبیه سازی شده و به شکل واقعیتی مجازی ادراک شوند تا بتوان در مورد آنان تصمیم درستی گرفت.

معماران در متاورس می توانند فضاهای بدون محدودیت های دنیای واقعی را در اختیار کاربران قرار دهند. فضاهایی مانند شهربازی های مجازی ، مدارس مجازی، دفاتر کار مجازی و … می توانند فضاهای بدون محدودیت و یا سرگرم کننده ای برای کاربران به شمار روند.فضاهایی که در شرایط امروز پاندمی و حتی پس از آن با تاثیرات گذاشته شده بر روی زندگی افراد، قطعا فضاهای جالب و پر مخاطبی به شمار خواهند رفت. این فضاها توسط معماران می توانند در متاورس به شکل های مختلف طراحی و اجرا شوند.

البته لازم است تا چالش هایی که در این حوزه متاثر از متاورس پدید خواهد آمد نیز بررسی شوند: مواردی مانند اقلیم و خصوصیات منطقه ای که در معماری نقش مهمی را بازی میکنند، چه جایگاهی در بستر بدون زمان و مکان متاورس خواهند داشت؟ معماری در حال حاضر هم با بحران هویت مواجه است، در متاورس چگونه با این بحرانی که حتی در دنیای فیزیکی هم وجود دارد، برخورد خواهد شد؟ متاورس یک واقعیت مجازی است و کاربران ممکن است که با پس زمینه های فرهنگی و سنی متفاوتی حضور داشته باشند، چگونه میتوان نیازهای کاربران را شناخت و پاسخ داد؟

تمامی این سوالات و پرسش های دیگری از این دست، بازدهی متاورس در معماری را با چالش روبرو خواهد کرد که برای حل آنان نیاز به گذر زمان و تجربه بیشتر متاورس است اما آنچه غیرقابل انکار و جلوگیری است سرعت روز افزون مجازی شدن و دیجیتال شدن دنیا و در پی آن دنیای معماری است.